ΛΑΖΑΡΟΣ (Χαι- Κου)

Χώμα στο χώμα.
Σκοτάδι στο σκοτάδι.
Πώς να γελάσω;

Λίμνη της σιγής:
Και ρίχνεις τη φωνή Σου
Ραββί των κήπων!

Ζεστός αέρας.
Μέσα μου το σκοτάδι
μεταλλάσσεται.

Ίσκιος στο φως.
Ραγίζει το σκοτάδι.
Ξαναθυμούμαι

Φως που προστάζει:
«Λάζαρε , δεύρο έξω!»
Αδυσώπητο.

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

(ο πίνακας είναι του Δανού ζωγράφου Carl Bloch (1834-1890)

ΤΟ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟ ΚΟΧΥΛΙ

Στίχοι στο χρώμα της σκουριάς, φθαρμένη πανοπλία,
μηνύματα που δέρνονται σε ξέφυλλα κλωνιά
και στοιχειωμένη θάλασσα με πετρωμένα πλοία
και ξέθωρα κονίσματα σε σκοτεινή γωνιά,

στίχοι , που δε σας χώρεσαν τα μυστικά βιβλία,
πουλάκια τρεμοφτέρουγα στης γης την παγωνιά,
χάρτες παλιοί, π’ αράχνιασαν στα έρημα σχολεία,
ψυχές π’ αντιμετρήθηκαν με δίσεχτη χρονιά…

Φωτιά μικρή κι ανήμπορη το νού μου να πυρώσει
της μνήμης προσανάμματα σπασμένα και ξερά!
Βάθος καθρέφτη! Ποια σιωπή θα ρθεί να με λυτρώσει;
Σε ποιο κατώφλι ο άγγελος κρυφός με καρτερά;

Ν’ ακροβατώ στης άβυσσος με φέρνετε τα χείλη
Στίχοι μου, που βουίζετε σ’ ανύπαρκτο κοχύλι!

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

Ο ΙΕΡΕΑΣ ΤΟΥ ΑΘΕΑΤΟΥ

Μέρα σκοτεινιασμένη, βροχερή,
μπροστά σε κάποιο τάφο ξεχασμένο.
Το μάρμαρο παλιό και φαγωμένο
και τ’ όνομα σβηστό, χωρίς κερί.

Και στο σταυρό μια λέξη κοφτερή,
το ρήμα «Εκοιμήθη» , παγωμένο,
σα φύλλο στον αγέρα , μαραμένο,
-στρατιώτης σε πορεία λυπητερή-

Ποιος άνοιξε μια θύρα σκοτεινή
τον αρχαίο χρησμό να ψιθυρίσει;
Μάρτυρας σιωπηλός το κυπαρίσσι.

Στου χρόνου την αιώνια σκηνή
στυλώνεται της θλίψης μου σημάδι
και φως εξαργυρώνει στο σκοτάδι.

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ

Θάλασσα, που κυμάτιζες στο βάθος του χειμώνα,
με του βυθού τα είδωλα και τ' ουρανού στο τζάμι!
Την ώρα που σ’ αγκάλιαζα των ίσκιων ανεμώνα
μέσα στα φύκια , τρομερό, βουτούσε το πλοκάμι.

Γυμνοί να δρασκελίσουμε την πύλη με το φως:
Θαύμα ζωής π’ ανάβλυζε κατάλευκο σεντόνι.
Ποιο σχήμα πήρες; Ποιος χυμός σε πότισε στιφός;
Ποιος άγγελος μ’ ένα μικρό κρίνο σ’ αποθεώνει;

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

Ο πίνακας είναι έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El Greco)

ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΗ ΜΕΡΑ

Άνεμος στα θάμνα και πουλί σφυρίζει
και γλυκό γαλάζιο στ' ουρανού τα μάκρη.
Σύννεφο καράβι σιωπηλό, στην άκρη...
Στ' όνειρο η χαμένη νιότη μου γυρίζει
στ' όνειρό μου βλέπω μια ξανθή κυρά.
Και ψηλά, μακριά μου, τ' ουρανού χαρά
τον κρυφό μου πόθο σκύβει και λικνίζει.
Κι ειμ' ευτυχισμένος που με νανουρίζει
σιγαλά και γέρνω τ' άσπρο μου κεφάλι,
σαν ένα παιδί στης μάνας την αγκάλη.

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ
(πάνω στο ποίημα του HERMANN HESSE "Fruehlingstag")

ο πίνακας είναι του Marcel Duchamp

ΕΣΠΕΡΟΣ

Έχει φύγει, Έσπερε, κι η μέρα,
πέφτει απαλά δροσούλα σιωπηλή.
Ένα δάκρυ τώρα στα λουλούδια
κι ο ουρανός μέσα σε σένα ζεί!

Έσπερε , το βραδάκι, τρυφερό,
που απαλά γύρω μας πέφτει και γλυκά
είναι σαν την ανάσα ενός παιδιού,
όταν η μέρα τη νύχτα συναντά !

Έσπερε κι ο κλεισμένος ο ανθός
σε μουσκεμένο χώμα θα κοιμάται.
Δροσούλα πέφτει σιωπηλή βροχή,
και γύρω του ανασαίνει ο ουρανός.

Έσπερε, το φως σου σπιθηρίζει,
στο μπλάβο τ' ουρανού χαμογελά
και στο δρόμο του λέει ο διαβάτης
πως πρέπει τη γη να συχωρά!

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ
(Πάνω στο ποίημα του John Clare (1793-1864) HESPERUS)

ΛΟΓΟΣ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΕΩΣ

Ι

Αθώοι Δον Κιχώτες απέναντι στους ανεμόμυλους της άτρωτης πραγματικότητας, οιωνοσκόποι ανίκανοι να διακρίνουμε την απαγορευμένη όψη του μέλλοντος , καθώς οι ώρες – φευγαλέο ρίγος –διαρρέουν σαν άμμος μεσ’ απ’ τα δάχτυλά μας , βρισκόμαστε αντίκρυ στο προσωπείο , που σκεπάζει το αδηφάγο στόμα. Αιχμάλωτοι μιας σκακιέρας με μαύρες νύχτες και άσπρες μέρες προσμένουμε την κίνηση του αόρατου αντιπάλου . Οι επίσημες στιγμές χτυπούν την πόρτα της ψυχής μας κι’ ο αδέκαστος σκοτεινός χρονομέτρης αφαιρεί μία- μία τις αγαπημένες μορφές. Σ’ αυτό τον πυκνό λαβύρινθο , που χτίζουν οι μέρες από τα παιδικά μας χρόνια μία και μόνη οδός υπάρχει : η ποίηση . Η έκσταση και η πληρότητα της δημιουργίας. Φεύγοντας – αλήτες μέσα στην αιωνιότητα- ας κραυγάσουμε καθένας μας τους στίχους:
«Το σώμα μου είναι τούτο το βιβλίο.
Λάβετε ,φάγετε, άβυσσοι, ώρες, χώμα »


ΙΙ

ARS POETICA

Ν' ακούς μέσα στη νύχτα τα φτερά
και να θαρρείς πως άγγελος σιμώνει.
Λυγμός της μοναξιάς σου το τριζόνι
κι' η βάρκα πάνω σ' έναστρα νερά.
-------------
Και να ' σαι σαν την κρήνη π΄ αγρυπνά
- φρουρός στο κοιμισμένο περιβόλι -
κι ανήσυχος διαβάτης σε μια πόλη,
χαμένος σε δρομάκια και στενά.
--------------
Χαμένος σε μια νύχτα γαλανή,
στο φέγγος της σελήνης π’ ασημώνει
φιλέρημο, που μέθυσες , αηδόνι
να βλέπεις πως ανοίγουν ουρανοί.

(Από τη συλλογή "ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΗ ΟΔΟΣ")


ΙΙΙ

Η ΠΗΓΗ

Εχω ένα περβόλι στην καρδιά μου,
π' όλο ανθεί κι όλο φυλλορροεί
κι έρχονται πουλάκια τα όνειρά μου
σμάρια πυκνά τ' ολόγλυκο πρωί

για να πιούν νερό της λησμοσύνης
στη βαθιά και γάργαρη πηγή.
Είσαι η νερομάνα που το χύνεις
Ποίηση- γιατρικό μου και πληγή!

(Από τη συλλογή "ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ")

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

ΑΝΘΟΦΟΡΙΑ

Λουλούδια της ροδακινιάς, που πέφτουνε στη γη!

Δε θα καρπίσει μυστικά ο σπόρος κανενός.

Κι όμως γυαλίζουν καθαρά, σα ρόδινος καπνός

στο γαλανό στερέωμα, στου νέφους τη φυγή.

Σαν τα λουλούδια, που μαδούν αχνά, χωρίς σκοπό,

χιλιάδες σκέψεις χάνονται την καθεμιάν ημέρα

μες στων πραγμάτων τη ροή, του κόσμου τη μητέρα.

Άσε ν' ανθίζουν! Μη ρωτάς ποτέ για τον καρπό!

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

(Πάνω στο ποίημα του H.HESSE "Vollblueten")

Ο πίνακας είναι έργο του Vincent Van Gogh

ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΑΡΟΣ

Την κάθε νύχτα σκούζει ο νοτιάς
και τις υγρές φτερούγες του τινάζει.
Τ΄ άγριο πουλί ο άνεμος ταράζει.
Γη δεν κοιμάσαι τώρα μα ξυπνάς.
Η άνοιξη τριγύρω σου φωνάζει.

Πώς να συχάσει τώρα η καρδιά;
Κινείται μες στο αίμα μου βαριά
και στα παλιά ο πόνος μ' οδηγεί.
Όμως το νιώθω κάποτε με τρόμο:
Δεν έχει -για τα νιάτα πίσω- δρόμο.

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ
(Πάνω στο ποίημα του H.HESSE "Vorfruehling" )

Ο πίνακας είναι έργο του Καρδιτσιώτη ζωγράφου
Δημ. Γιολδάση (1897-1995)

ΚΗΠΟΣ ΤΗΣ ΝΙΟΤΗΣ

Μιά χώρα του παράδεισου ήταν για μένα η νιότη
και στο πηγάδι ασημιές πηγούλες αναβλύζαν.
Γέρικα δέντρα με σκιές μπλάβες και μαγικές
τη δίψα των αυθάδικων ονείρων μου δροσίζαν.

Μα πιά , στο δρόμο το ζεστό, βαδίζω διψασμένος
κι αποκλεισμένη βρίσκεται της νιότης μου η χώρα.
Παν' απ' τον τοίχο γέρνουνε ειρωνικά τα ρόδα
και μένα που οδοιπορώ για να πειράξουν τώρα.

Κι ενώ μακριά μου τραγουδά υπέρτατη βοή
του κήπου μου του δροσερού, π' όλο και ξεμακραίνει,
πιό μέσα μου και πιό βαθιά πρέπει ν' αφουγκραστώ
-κι όσο ποτέ στο παρελθόν - τον ήχο π' ομορφαίνει.


ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ
(πάνω στο ποίημα του H. HESSE "Jugendgarten")

ΑΥΓΗ

Θαμποχαράζει στα βουνά! κι οι κορυφές αχνίζουν

απο την πάχνη της Αυγής, που με δροσοσταλίδες,

μ' ανθούς και ροδοπέταλα, πνοές που μας γιομίζουν

αρώματα , μεθυστικά, δίνει χρυσές ελπίδες!

Τ' άστρα της νύχτας στήσανε χορό μέσα στα πλάτια

κι ο Αυγερινός την Πούλια του βαστά στην αγκαλιά!

Αύρες απόκοσμες, κρυφές, στης πλάσης τα παλάτια,

οργανοπαίχτες γίνηκαν μ' ανήκουστα βιολιά.

Κι όταν θεότρελες ξωθιές, τα πέπλα τους ξεσέρνουν

με τους αχούς αγέρηδων, θαρρείς στο γλυκασμό τους,

βγάζουν φωνές πρωτάκουστες, οπού μας συνεπαίρνουν

και την ψυχή γητεύουνε με τον ανασασμό τους!

Και να! στο βάθος φαίνεται, βασίλισσα, ντυμένη

με φορεσιές πολύχρωμες, απ' την Ανατολή,

ρούσα και ξανθογάλανη, σαν ονειροπαρμένη,

κόρη της νύχτας , η Αυγή, στο πρώτο το πουλί!

ΚΙΤΣΙΟΣ Γ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ (1925- )

Από τη συλλογή "Αγαπημένων Θύμησες" (1964)

ΓΑΛΑΖΙΑ ΘΛΙΨΗ

Του ήλιου τα στερνά φιλιά
στη λίμνη ρίξαν το χρυσάφι
και σαν παράξενοι ζωγράφοι
το πήρανε σταλιά- σταλιά

τ΄ αμέτρητα μικρά πουλιά
να βάψουν τ' άγονο χωράφι
όπου τ' ασάλευτο ελάφι
πικρή δεν έβγαζε λαλιά.

'Ωσπου κρυφά και μυστικά
σμάρι γεράκια νηστικά
χιμήσαν απ' τα ύψη

κι άπλωσαν πάνω στα νερά
τα μολυβένια τους φτερά
και μιά γαλάζια θλίψη.

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ
(Απο τη συλλογή "ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ")

Η ΞΕΝΗ

“ Es ist die Seele ein Fremdes auf Erden"
Georg Trakl

Θυμάται τ΄ άλλο φως και νοσταλγεί
μια θάλασσα π΄ ασάλευτη νυχτώνει.
Το γιασεμί το δρόμο της μυρώνει
ριγώντας στων ωρών την αλλαγή.
------------
Και των αγρών την ήρεμη σιγή
τ΄ ακούραστο ραγίζει το τριζόνι.
Καθρέφτης μυστικός εξομοιώνει
με τα φτερά της μνήμης την πληγή.
-------------
Το μάρμαρο χαιδεύει κι΄ επιμένει
τη σάρκα να γυρεύει τη φθαρμένη,
το χάδι μιας ατέλειωτης στοργής,
-------------
και σκύβει μοναχή και φοβισμένη
τον ψίθυρο ν’ ακούσει της πηγής:
"Είν’ η ψυχή μια ξένη επί γης"

ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

Από τη συλλογή "ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΗ ΟΔΟΣ"

ΤΟ ΤΕΜΕΝΟΣ

"και τάδε έτι ελέγετο, τα εντός του Τεμένους γενόμενα ομοίως πάντα και θηρία και ανθρώπους, ου παρέχεσθαι σκιάν.."
Παυσανίας Η 38 ,6

Το Τέμενος θα βρούμε κάποια μέρα ,
-θηράματα που ο χρόνος κυνηγά-
θα τρέμει το κορμί και θα ριγά,
τον ίσκιο δε θα ρίχνει παραπέρα.
--------
Το Τέμενος θα βρούμε κάποια μέρα,
-που κάποτε το πέρασες και συ -
κι ανίσκιωτοι, λουσμένοι με κρασί
θ' ακούσουμε του Πάνα τη φλογέρα.
--------
Μέσα στο φως τ' ανίσκιωτα κορμιά
θα διαλυθούν σαν όνειρα τ' ονείρου.
Στο δρόμο θα βαδίσουμε τ' απείρου
γυμνοί προς τη μεγάλην ερημιά.
---------
Και μέσα στην τρανή φεγγοβολή,
πιο πολύ κι' απ' τον ίσκιο μας ακόμα,
θα μείνουν σαν ανάμνηση θολή
δυο στίχοι , που χαράξαμε στο χώμα…

• ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΑΝΥΦΑΝΤΗΣ

(Από τη συλλογή "ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΗ ΟΔΟΣ")

ΠΟΙΑ ΗΤΟ Η Α. ΛΙΔΩΡΙΚΗ ;

Η εκλεκτή δημοσιογράφος Έλενα Ακρίτα αναρωτιέται στο άρθρο της στα ΝΕΑ της 10-3-2007 "Όλα στα κάρβουνα" http://ta-nea.dolnet.gr/print_article.php?e=A&f=18785&m=N56&aa=3 , το οποίο αφορά το βιβλίο της Ιστορίας της ΣΤ' Δημοτικού

" ΚΑΙ ΜΕΣΑ στον «συνωστισμό», αγκαζέ με Κολοκοτρώνη, Καραϊσκάκη, Μπουμπουλίνα, φιγουράρει και η μεγάλη ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης Άλφα Λιδωρίκη. Την αποκαλώ «Άλφα Λιδωρίκη» διότι το μικρό της όνομα διαφεύγει στους πάντες: Αγγελική; Αναστασία; Άντζελα μήπως; (Σημειωτέον, σε ένα τηλεοπτικό πάνελ επιμένανε να την αποκαλούνε «κυρία» Λιδωρίκη: Από το 1821 μέχρι σήμερα ζει ακόμα αυτό το θηρίο; Άλφα, καρδιά μου, τι πίνεις και δεν μας δίνεις;).
Μια ιστορικός, υπέρμαχος του βιβλίου, παραδέχτηκε ότι την Άλφα Λιδωρίκη ούτε που την έχει ξαναπιάσει στο στόμα της. Για να βρω άκρη, μπαίνω η δόλια στο Διαδίκτυο. Πληκτρολογώ: «Α. ΛΙΔΩΡΙΚΗ». Περιττό να σας πω τι μου 'βγαλε: Τον συγγραφέα Αλέκο Λιδωρίκη! Ποια είσαι, ρε Άλφα, ξεφανερώσου, να ξέρουμε κι εμείς τι θα ρημαδοπούμε στα παιδιά μας!...... "

Βέβαια εμείς ούτε ιστορικοί είμαστε , ούτε και υπέρμαχοι του παραπάνω βιβλίου. Αλλά δεν ανεχόμαστε να μας θεωρούν και "αδύναμους κρίκους" της ιστορικής γνώσης.

Πληροφορούμε λοιπόν την κ. Ακρίτα (και την άσχετη ιστορικό) , οτι η Ασήμω ή Ασημώ Λιδωρίκη , δεν είναι άλλη από τη σύζυγο του αμφιλεγόμενου ήρωα της επανάστασης Γιάννη Γκούρα , φρούραρχου της Αθήνας, γνωστή και με το προσωνύμιο "Νταλιάνα" . Η Ασήμω Λιδωρίκη μετά το θάνατο του συζύγου της (1 Οκτωβρίου 1826) και μέχρι την άφιξη του Κριεζώτη , ανέλαβε και ουσιαστικά διηύθυνε την άμυνα των πολιορκούμενων αγωνιστών στην Ακρόπολη. Σκοτώθηκε στο Ερέχθειο το 1827 απο βόμβα.

Πιθανότατα οι συγγραφείς του βιβλίου θεώρησαν υποτιμητικό να την αναφέρουν ως "Γκούραινα" , ή Νταλιάνα , και την ανέφεραν με το πατρικό της επώνυμο , εκθέτοντας δημοσιογράφους και ιστορικούς

ΑΜΕΤΑΠΕΙΣΤΑ

και με το σύννεφο στην καπνοδόχο , ρόδινο ωστόσο ....

Γιάννης Ρίτσος "ΘΥΡΩΡΕΙΟ"

ΦΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

"....Φάσματα του χρόνου και των συννέφων σε κλειστά τζάμια ..."

Γιάννης Ρίτσος "ΘΥΡΩΡΕΙΟ"

ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ

Ωστόσο διστάζεις να σηκωθείς , να κοιταχτείς στον καθρέφτη, μήπως στη μορφή σου σβήσουν μεμιάς οι χρυσές κι απομείνουν οι μαύρες ραβδώσεις απ' όπου πιάνεται η αράχνη κατεβαίνοντας πιό μέσα.

Γιάννης Ρίτσος "ΘΥΡΩΡΕΙΟ"