Friday, July 24, 2009

ΘΕΛΩ ΤΟ ΝΟΜΟ


Η αλήθεια παραμένει αλήθεια και όταν ακόμη το υποκείμενον την αναγνωρίζει και την προασπίζει μόνον από της στενής απόψεως του ιδίου αυτού συμφέροντος . Τον Shylok φέρουσι προ του δικαστηρίου το μίσος και η επιθυμία της εκδικήσεως δια να αποκόψη μίαν λίτραν σαρκός από το σώμα του Antonio , αι λέξεις όμως, τας οποίας ο ποιητής θέτει εις το στόμα του είναι εξ ίσου αληθείς, όπως και αν προήρχοντο από κάθε άλλον. Είναι η γλώσσα την οποίαμ το προσβληθέν περί δικαίου αίσθημα θα ομιλή πάντοτε εις πάντα τόπον και χρόνον. Είναι η δύναμις και το αδιάσειστον της πεποιθήσεως, ότι το δίκαιον είναι πάντοτε δίκαιον . Είναι η παραφορά και το πάθος του ανδρός, όστις έχει την συναίσθησιν, ότι εις την υπόθεσιν ,την οποίαν υποστηρίζει, δεν πρόκειται μόνον περί του ιδίου του προσώπου, αλλά περί του νόμου. Τη λίτρα το κρέας , είναι οι λόγοι τους οποίους θέτει ο Shakespeare εις το στόμα του Shylok «τη λίτρα το κρέας που απαιτώ, την αγόρασα ακριβά, είναι δική μου, και τη θέλω. Αν μου την αρνηθήτε , ανάθεμα στους νόμους σας ! Δεν θάχει το δίκαιον της Βενετίας καμμία δύναμη. …. Θέλω το νόμο …. Έχω εδώ το γραμμάτιό μου.»

«Θέλω το νόμο» . Ο ποιητής κατόρθωσε δια των τριών αυτών λέξεων να αποδώση την πραγματικήν σχέσιν του δικαίου υπό την υποκειμενικήν αυτού έννοιαν προς το δίκαιον υπό την αντικειμενικήν τοιαύτην ως και την σημασίαν του διά το δίκαιον, τόσον επιτυχώς, όσον ουδείς φιλόσοφος του δικαίου θα ηδύνατο να πράξη τούτο. Διά των λέξεων αυτών μετεβλήθη το ζήτημα δια μιας , από απλήν απαίτησιν του Shylok εις υπόθεσιν αφορώσαν τον νόμον της Βενετίας. Πόσον μέγα και γιγαντιαίον φαίνεται το ανάστημα του ανδρός, όταν εκφέρη τους λόγους αυτούς ! Δεν είναι πλέον ο Εβραίος , ο οποίος αξιοί μίαν λίτραν σαρκός , είναι αυτός ούτος ο νόμος της Βενετίας, όστις κρούει την θύραν του Δικαστηρίου , διότι το δικαίωμά του και ο νόμος της Βενετίας είναι έν και το αυτό πράγμα. Με το ιδικόν του δικαίωμα ανατρέπεται και αυτός ο νόμος της Βενετίας. Και όταν βλέπει τις αυτόν τότε να συντρίβηται υπό το βάρος της δικαστικής αποφάσεως , ήτις δι’ ευτελούς ευφυολογήματος ματαιοί την άσκησιν του δικαιώματός του και να απέρχηται κλονιζόμενος, με λυγισμένα τα γόνατα, συντετριμένος, ακολουθούμενος από τον σαρκασμόν όλων, πώς δύναται τις να αποδιώξη το συναίσθημα, ότι μαζί του εκάμφθη ο νόμος της Βενετίας, ότι δεν πρόκειται περί του Εβραίου Shylok, όστις απέρχεται συρόμενος, αλλά περί της τυπικής εκείνης μορφής του Εβραίου του Μεσαίωνος, του παρία εκείνου της κοινωνίας, ο οποίος εις μάτην κραυγάζει δια δικαιοσύνην;

Rudolf von Jhering (1818-1892)
“Der Kampf ums Recht” (Ο αγών διά το δίκαιον)
μετ. Σπυρ. Μανούσου εκδ. 1931

No comments: